Boyun KBB muayenesinin çok önemli bir parçasıdır. Burada çeşitli anatomik oluşumlar ve hayati organlar bulunmaktadır. Bunlardan en yaygın olanları boyun kitleleri. Boynun her iki yanında yüze yakın lenf düğümü bulunur. Ayrıca orta hatta tiroid bezi gırtlağın üzerinde yer alır. Tiroid bezinin şişmesi boynun orta hattında görülür ve halk arasında guatr olarak adlandırılır.
Guatr ayrı bir yazının konusu olacağından diğer boyun kitlelerine de değinerek tanı ve tedavide nasıl bir yol izleneceğinden bahsetmek istiyorum. Ne zaman boyun kütlesi ile karşılaşıldığında öncelikle bulunduğu yere ve çevre dokularla ilişkisine bakmak gerekir. Eğer bu bir lenf bezi şişmesi ise aklımıza ilk gelen şey enfeksiyon olmalıdır. Lenf dolaşımı kan dolaşımı gibi anatomik bir yol izler. Lenf düğümü şiştiğinde, arkasında boşaldığı anatomik yerlerde enfeksiyon aramak gerekir. Çoğu zaman bademciklerin, dilin, dudağın şişmesi ve ciltte iltihabi bir durum lenf düğümünde şişmeye neden olur.
Boyun kitlelerinin üç kuralı vardır:
– Şişlik üç gün boyunca mevcutsa enfeksiyon,
– 3 aydır mevcutsa tümör oluşumu,
– 3 yıldan beri mevcutsa doğuştan bir patoloji ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.
Doğuştan boyun kitleleri boynun her iki yanında ya da orta hatta görülebilir. Orta hatta ise tiroglossal kist adı verilen ve lades kemiği ile ilişkili bir kist akla gelmelidir. Ultrason gibi radyolojik incelemelerle tanısı kolaylıkla konulur ve tedavisi cerrahidir. Boyunda kitleler İstanbul'daki merkezimizde en sık görülen şikayet olmasa da önemli bir hastalığın habercisi olabileceği için dikkatle yaklaşılması gereken bir hastalıktır.
Eğer enfeksiyon olduğunu düşünüyorsak hemen gerekli antibiyotiği verip en az bir hafta beklemek gerekir. Lezyon kendiliğinden küçülmüyorsa kan tahlili istenmeli ve kitle ultrason ile incelenmelidir. Son yıllarda gelişen radyolojik tetkiklerin zenginliği, özellikle Türkiye gibi merkezlerde tanıya çok yardımcı olmaktadır.
Tüm tedavi ve muayenelerde neden bulunamıyorsa ve kitle 3 santimetreden büyükse cerrahi olarak çıkarılması gerekir. Cerrahi hem tanıya hem de tedaviye yardımcı olur.
